Een schilderij kan je woning een bijzondere toets geven, maar krijgt pas echt de juiste aandacht met correcte schilderijverlichting. Het kiezen van de juiste schilderijverlichting is echter moeilijker dan het lijkt. Wij laten er ons licht over schijnen en leggen je uit waarop je moet letten en wat je beter niet doet. Bovendien hebben we het over de verschillende mogelijkheden en hun plus- en minpunten.
Positionering van de kunstverlichting
Voor het verlichten van een schilderij heb je drie opties: je kan verlichten vanaf de wand, vanaf het plafond of vanaf de vloer. Vanaf de wand verlichten, doe je meestal met een arm waarop een lamp is gemonteerd. De wandlamp hangt dan net boven het schilderij. Daarbij behoren schilderijlampen ook tot de mogelijkheden. Ze worden rechtstreeks op de lijst van het schilderij geplaatst.
Vanaf het plafond verlichten, heeft dan weer het voordeel dat de verlichting veel subtieler aanwezig is. Hierbij kan er worden gekozen voor een rail met railspots. Dit staat je toe om flexibeler te verlichten, bijvoorbeeld bij een wijzigende collectie. Plafondverlichting doet het vooral goed in een moderne galerie. Monteer de lamp in een hoek van zo’n 30 graden zodat er geen reflectie maar ook geen schaduw ontstaat.
Vloerverlichting wordt minder vaak toegepast en zorgt voor een bijzonder effect. We zijn het namelijk gewoon dat verlichting van boven naar beneden straalt en niet omgekeerd. Sommige kunstwerken kunnen zo’n bijzondere vorm van lichtinval net gebruiken, vooral als we een dramatisch effect willen bekomen. Dergelijke vloerspots kunnen worden ingebouwd en zijn netjes weg te werken, maar er bestaan ook verplaatsbare vloerspots. Deze verplaatsbare vloerspots worden vaak gebruikt bij exposities en hebben het voordeel dat er geen montage nodig is.
Ledverlichting krijgt de voorkeur
Wat een schilderij niet kan gebruiken, is direct zonlicht. Zonlicht bevat namelijk infraroodstraling en uv-licht. Het is evenmin aan te raden om een schilderij tussen twee ramen op te hangen, zelfs als het schilderij hierbij niet aan direct zonlicht wordt blootgesteld. Door het tegenlicht passen de ogen zich namelijk onvoldoende aan en komt het schilderij niet helemaal goed uit.
Geef de voorkeur aan led verlichting. Andere lampen, zoals halogeenlampen, worden namelijk heel warm en zo kunnen ze het schilderij schade berokkenen. Met ledlampen heb je dit probleem niet. Bovendien stralen ledlampen geen ultraviolet licht of infraroodlicht uit. En daarenboven is ledverlichting ook nog eens milieuvriendelijker dan andere lichtbronnen, waardoor het gewoon een logische keuze is.
De juiste kleurtemperatuur kiezen
Zorg ervoor dat je steeds het juiste type ledlampen aanschaft. Sommige ledlampen kunnen namelijk een weinig uitnodigend resultaat opleveren. Hierbij dien je een afweging te maken qua kleurtemperatuur. Schilderijen zijn meestal gemaakt bij daglicht (5000 K of meer) en voor een getrouwe kleurweergave is het dan ook te verdedigen om hiervoor te kiezen. Dit is ook wat galeries en musea doen: ze worden geacht om de kleuren zo accuraat mogelijk weer te geven. Het probleem is dat dit licht allesbehalve gezellig is. Daarvoor zou je eigenlijk voor een warmere kleurtemperatuur moeten kiezen. In je woonkamer zal je hier dus een evenwicht tussen moeten vinden. Gelukkig bestaan er ook lampen met een regelbare kleurtemperatuur zodat je hier eenvoudig mee kan spelen. Eventueel kan je ze zelfs met je stem bedienen. Zo switch je eenvoudig tussen gezelligheid en een kleurechte weergave.
